O Parador de Turismo de Baiona ocupa unha parte doBaiona). Pola súa posición estratéxica, esta fortaleza foi clave no coñecemento da chegada de Cristóbal Colón a América ou nas guerras anglo-españolas, chegando a ser atacada polo pirata Francis Drake en 1585.
Xa no século XIX, o Marqués do Pazo da Mercé comprou as ruínas do enclave para albergar un belo palacio neogótico, declarado Monumento Nacional en 1950. Entre 1963 e 1966, foi substituído por un elegante Parador de nova planta; ademais, restaurouse a muralla e instalouse unha típica adega galega nas antigas cortes.
Neste caso, a fortaleza de Monterreal tamén se recolle no catálogo de xacementos arqueolóxicos da Consellería de Cultura baixo o epígrafe GA36003001; nesa ficha fálase da posible existencia dun poboado da Idade de Hierro e inventariaríase como tal, aínda que se recoñece unha deterioración total polas sucesivas construcións que levaron a cabo dentro do recinto murado.
En relación co anterior, se existe algún xacemento cun importante potencial para protagonizar o patrimonio arqueolóxico a nivel provincial leste é o da fortaleza de Monterreal, pero este potencial non se desenvolverá ata que creza o coñecemento sobre o xacemento e defínase e leve a cabo unha estratexia para a transmisión do coñecemento á sociedade.
O mes pasado, a Deputación Provincial de Pontevedra procedeu a aprobación do Convenio de colaboración entre a Deputación Provincial de Pontevedra e o Concello de Baiona para a realización de sondaxes arqueolóxicas no recinto Monterreal, remitindo o certificado do acordo ao concello de Baiona coa finalidade de que por parte do Concello de Baiona procédase á súa adhesión se resulta do interese do presente Concello.
Por este motivo, o organismo público TURESPAÑA concederá a oportuna autorización administrativa para realizar a intervención arqueolóxica obxecto do presente convenio, ao ser a titular da parcela na que se atopa o recinto de Monterreal.
Desde o Concello de Baiona esperamos que o xacemento poida alcanzar un papel protagonista e impulsor a nivel arqueolóxico, patrimonial e turístico na provincia de Pontevedra, que complementaría así mesmo a visión doutros xacementos existentes na contorna, como o propio monte de Santa Tegra (A Guarda) ou o mosteiro de Santa María de Oia, podendo indagar e explicar a evolución do poblamiento da zona desde a Idade do Hierro ata hoxe en día.
